Akciğer kanserinde VATS ve Robotik cerrahi oldukça sık kullanılan iki tekniktir. Ancak literatürde VATS ve Robotik cerrahinin sonuçlarının karşılaştırıldığı çalışmalar yetersizdir.
VATS daha az hastanede kalış süresi, daha az ağrı ve normal aktiviteye daha hızlı dönüş açısından faydalıdır. Bu nedenle VATS pek çok göğüs cerrahisi ameliyatında tercih edilen güvenli ve kullanışlı bir yöntemdir. Ancak VATS’ın iki boyutlu görüş sağlaması ve cerrahi aletlerin yeterince fleksibl olmaması nedeniyle kullanımı sınırlıdır. Robotik cerrahi ise 1990 yılında kullanılmaya başlanmış ve daha fleksible, daha iyi cerrahi alet kabiliyeti ve üç boyutlu görüntüleme nedeniyle akciğer kanseri ameliyatlarında öne çıkmaya başlamıştır. 2002 yılında tanımlanan robotik cerrahi ile lobektomi günümüzde sık uygulanmaktadır. Literatürde Robotik cerrahi ve VATS’ın karşılaştırıldığı tek bir çalışma yoktur. Amacımız sistemik review ve meta-analiz çalışması ile RVATS ve VATS arasındaki potansiyel yararları araştırmaktır.
Duplike çalışmalar çıkartıldıktan sonra 280 çalışma bulunmuş ve 15 çalışma bu sistemik review’e dahil edilmiştir. Çalışmalarda operasyon süresi anlamlı olarak farklıdır. 7 çalışmada açığa dönüş veya robotik cerrahiden VATS’a dönüş tanımlanmıştır. Ancak her iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur. Çalışmalar arasında anlamlı bir heterojenite tespit edilememiştir.
5 çalışmada robotik cerrahi ve VATS grupları arasında lenf nodu toplanması açısından fark yoktur. Heterojenite nedeniyle random effect model kullanılmıştır. 8 Çalışmada postoperatif dönemde hastanede kalış sürelerinde fark saptanmıştır. Ancak bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildir. 14 çalışmada ise morbidite arasında anlamlı bir fark yoktur. 9 çalışmada ise mortalite açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır.
Tartışma
Meta-analizlerde randomize kontrollü çalışmaların verileri kullanılmaktadır. Ancak yeterli sayıda veri toplanamadığı durumlarda non-randomize kontrollü çalışmaların verileri de meta analize dahil edilebilir.
VATS ve Robotik cerrahinin karşılaştırıldığı bu çalışmada operasyon süreleri açısından anlamlı bir fark saptanmıştır. Sadece Yong-He’nin yaptığı çalışmada robotik cerrahinin daha kısa sürede gerçekleştirildiği yazılmıştır. Diğer çalışmalarda ise VATS daha kısa sürmektedir. Bu durum VATS ve Robotik sistemin kurulumu ile alakalıdır. Kurulum süresi çıkartıldığında ve tecrübe kazanıldığında robotik cerrahinin VATS’tan daha kısa sürede gerçekleşeceği öngörülmektedir.
Her ne kadar robotik cerrahinin daha avantajlı olduğu düşünülse de çalışmamızda robotik cerrahinin klinik avantajı tespit edilememiştir. Cerrahi teknikte açığa dönüş, diseke edilen lenf nodu sayısı, hastanede kalış süresi, morbidite ve mortalite düzeyleri açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır. Bazı çalışmalar robotik cerrahide daha fazla dönüş olacağını bildirse de çalışmamızda ameliyat tekniğinin değişimine ilişkin anlamlı bir fark bulunmamıştır.
3D üç boyutlu görüntüleme ve daha iyi cerrahi alet fleksibilitesi nedeniyle robotik cerrahide daha fazla lenf nodu alınacağı düşünülmektedir. Ancak çalışmamızda lenf nodu örneklemesi açısından robotik cerrahi ile VATS arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ayrıca overall mortalite açısından da anlamlı bir fark yoktur.
Bu çalışma VATS’ın robotik cerrahiden daha hızlı olduğu sonucunu ortaya koymuştur. Her ne kadar robotik cerrahinin klinik üstünlüğü saptanamasa da biz yazarlar olarak robotik cerrahiye VATS’ın alternatifi olarak görmekteyiz.
